Άνθρωποι και Ποντίκια

The best-laid plans of mice and men / Often go awry

Από τη θεατρική παράσταση του Στάινμπεκ, "Άνθρωποι και Ποντίκια".

"Τα πιο καλοσχεδιασμένα σχέδια ποντικιών και ανθρώπων/συχνά λοξοδρομούν".

Κατά τους Sriram και Steiner (2005), η Πειραματική Αλλεργική Εγκεφαλοπάθεια είναι ένα λάθος μοντέλο για τη μελέτη της MS, που αποπροσανατολίζει την έρευνα από την κατανόηση του μηχανισμού παθογένεσης της νόσου και καταλήγει στην παρασκευή μη αποτελεσματικών φαρμάκων.

Experimental Allergic Encephalomyelitis: A Misleading Model of Multiple Sclerosis.

Η θεώρηση που έχει προκύψει για την MS σήμερα είναι πως πρόκειται για διαταραχή των Τ κυττάρων, τα οποία επιτίθενται σε αντιγόνα (η Νευρολογία δε γνωρίζει ποιά είναι αυτά) του κεντρικού νευρικού συστήματος.  Τα Τ κύτταρα διαταράσσονται εξ αιτίας περιβαλλοντικών παραγόντων, αναγνωρίζουν αυτά τα αντιγόνα ως εχθρικά και εισβάλλουν στον εγκέφαλο προκαλώντας φλεγμονή και απομυελίνωση.

Το μοντέλο αυτό κρατεί σχεδόν από τη δεκαετία του 30.    Τη δεκαετία του 1930 οι Thomas Rivers et al έδειξαν πως το ανοσοποιητικό μπορεί να εισβάλλει στον εγκέφαλο, καθώς τα πειράματά τους για την παρασκευή αποτελεσματικών εμβολίων κατέληγαν σε επιπλοκές και απομυελίνωση στον εγκέφαλο κουνελιών.  Το ίδιο συνέβαινε και στον εγκέφαλο πιθήκων, όταν οι τελευταίοι δέχονταν ενέσεις με υγιείς ιστούς από τον εγκέφαλο κουνελιών.  Εμφανιζόταν ένα είδος αλλεργικής αντίδρασης.  Τέσσερις πρωτείνες της μυελίνης εμφανίζονται ως αντιγόνα που προκαλούν την αυτοάνοση αντίδραση και οδηγούν σε παράλυση στα ποντίκια.  Η μυελίνη ενοχοποιήθηκε.

Ώρα να δούμε αν η ασθένεια των ποντικιών έχει όντως κοινά με την σκλήρυνση των ανθρώπων.  Από τις πολλές λεπτομέρειες θα συζητηθούν μόνο λίγες.

Τα Τ κύτταρα, που κάνουν την αυτοάνοση αντίδραση, εμφανίζονται πρωταγωνιστές στις περιοχές φλεγμονής της ΕΑΕ (Experimental Allergic Encephalomyelitis).   Αντίθετα, στην MS έχουν βρεθεί εστίες που επιδεικνύουν φλεγμονή και απομυελίνωση, αλλά και εστίες με ελάχιστη φλεγμονή, και κύριο στοιχείο το θάνατο των ολιγοδενδροκυττάρων.  Οι Sriram και Steiner εικάζουν πως η παρουσία των Τ κυττάρων στην σκλήρυνση μπορεί να είναι:

an attempt to fight a damaging process that initiates oligodendrocyte death. Under such a scenario, MS (unlike EAE) is not a disease that is mediated by the entry of T cells from the periphery but is caused by direct death and destruction of nervous system structures including, to a large extent, the destruction of myelin.

Κάτι άλλο οδηγεί σε θάνατο νευρικές δομές, συμπεριλαμβανομένης της μυελίνης, στο κεντρικό νευρικό σύστημα, και η παρουσία των Τ κυττάρων εκεί ίσως εξηγείται ως προσπάθεια, εκ μέρους τους, να αντιμετωπίσουν την αρχική αιτία.  Ας μην ξεχνάμε πως τα βασικά κύτταρα του ανοσοποιητικού που εμφανίζονται πρώτα είναι τα μακροφάγα, γνωστά για την "καθαριστική" τους δράση, όπου υπάρχει ζημιά.

Υπό αυτή την έννοια, συμπληρώνουν οι συγγραφείς, τα παρόντα φάρμακα στοχεύουν μονο στην αποτροπή φλεγμονών, τη μείωση εστιών και υποτροπών, και δεν επηρεάζουν την εξέλιξη της αναπηρίας.  Η σκλήρυνση, επιπλέον, είναι νόσος που εμφανίζει βλάβες όχι μόνο στη λευκή ουσία αλλά και τη φαιά ουσία του εγκεφάλου - και μάλιστα εκεί, χωρίς φλεγμονές.  Η EAE είναι οξεία, όχι χρόνια, και φλεγμονώδης σε όλα τα επίπεδα.

Οι συγγραφείς κρίνουν την αναποτελεσματικότητα γνωστών σκευασμάτων όπως το Copaxone και η b-interferon.  Προσθέτουν πως, αντίθετα, υπήρξε ακόμη και επιδείνωση της νόσου όταν ερευνητές προσπάθησαν να παρασκευάσουν φάρμακο που θα κάνει ανεκτή στον ασθενή με MS μία από τις τέσσερις πρωτείνες της μυελίνης που είχαν ενοχοποιηθεί στα ποντίκια.

All this puts into question the hope that an immunosuppressive and/or antiinflammatory drug are likely to have a significant impact on MS.
The reports of worsening of MS after bone marrow transplantation may become disheartening proof.

Kαταλήγουν πως η προσπάθεια κατανόησης της νόσου πρέπει να συμπεριλάβει μηχανισμούς μη αυτοάνοσους:

We believe that the current available pathologic as well as radiological data would argue favorably in examining issues outside of the “autoimmune hypothesis” as central elements in the disease process.

http://www.direct-ms.org/pdf/ImmunologyMS/EAEcritque.pdf