Τι καταλαβαίνει κάποιος όταν ακούει το ακρωνύμιο ΧΕΝΦΑ (CCSVI); Πώς θα εξηγούσε κάποιος με απλά λόγια τον μηχανισμό πρόκλησης βλάβης, σύμφωνα με τη φλεβική θεωρία;
Ίσως να μην είναι πολύ γνωστό παρά έξω, αλλά υπάρχουν δύο βασικά ρεύματα κάτω από την κοινή εννοιολογική ομπρέλα της φλεβικής θεωρίας για την ΠΣ: Η θεωρία του Ζαμπόνι και η θεωρία του Schelling.
O Schelling είναι ο εισηγητής της νέας προσέγγισης. Ο Ζαμπόνι τον μελέτησε, τον συμβουλεύτηκε, αλλά παρήγαγε μια διαφορετική θεωρία τροποποιώντας μια βασική ιδέα του Schelling. Αυτό που έγινε γνωστό στον ευρύτερο κόσμο είναι η ΧΕΝΦΑ κατά Ζαμπόνι. Και κατά την προσωπική μου γνώμη, οι αποκλίσεις από τον Schelling ήταν ακριβώς το αδύναμο σημείο της φλεβικής θεωρίας που επέτρεψε στην νευρολογική παράδοση να την αναχαιτίσει. Αυτό, σε συνδυασμό με μια σκόπιμη και επαναλαμβανόμενη παρερμηνεία από την αντίπαλη πλευρά για το τι σημαίνει φλεβική στένωση.
Κομβικό φαινόμενο για τη ΧΕΝΦΑ του Schelling είναι οι γρήγορες και βραχύβιες ροές αίματος προς το κεφάλι μέσω των σφαγίτιδων φλεβών. Οι ροές αυτές, που συχνά τις ονομάζει και κύματα πίεσης (pressure waves), είναι δυνατές λόγω της ανεπάρκειας των βαλβίδων στις σφαγίτιδες. Με απλά λόγια, επειδή οι βαλβίδες στο λαιμό μένουν μισάνοιχτες, αίμα του θώρακα ανεβαίνει απότομα προς το κεφάλι λόγω διαφοράς πιέσεως (σφίξιμο, σκύψιμο, στρίψιμο του κεφαλιού και συνδυασμός όλων αυτών). Επειδή σε κάποια άλλη φλέβα που διώχνει αίμα από το κεφάλι υπάρχει κάποιο εμπόδιο, το αίμα που μπαίνει μέσα από τις σφαγίτιδες δυσκολεύεται να αποχευτευτεί και εκτονώνει την ορμή του μέσα στο κεφάλι δημιουργώντας εστίες. Επομένως, η βίαιη επιστροφή αίματος είναι η βασική αιτία της βλάβης σύμφωνα με τον Schelling.
Αντίθετα, ο Ζαμπόνι αντικατέστησε τη βίαιη επιστροφή με την αργή απορροή. Πρότεινε το λιμνάζον αίμα με τον τοξικό σίδηρο ως βασική αιτία πρόκλησης βλάβης. Είπε, δηλαδή ότι επειδή το αίμα φεύγει αργά από το κεφάλι λόγω εμποδίων στις φλέβες, μερικές φορές κινείται τόσο αργά που σχεδόν λιμνάζει, κάνοντας τις φλέβες του κεφαλιού να φουσκώνουν, να ανοίγουν και να χύνουν τοξικό σίδηρο μέσα στο κεφάλι. Φυσικά, αποδέχτηκε πλήρως την ανεπάρκεια των βαλβίδων και εντόπισε και περιέγραψε μια σειρά από πιθανά εμπόδια μέσα στις φλέβες που ο Schelling είχε προβλέψει θεωρητικά.
Ο Schelling εξέφρασε εξ' αρχής τη διαφωνία του με τη μετατόπιση του βάρους από τη βίαιη επιστροφή στην αργή απορροή του αίματος. Εκ των πραγμάτων φαίνεται είχε δίκιο. Η πρόταση του Ζαμπόνι δεν έπεισε, γιατί αργή απορροή υπάρχει σε ένα σωρό καταστάσεις που όμως δεν οδηγούν σε ΠΣ. Μάλιστα, η αργή απορροή μπορεί να εξηγηθεί και με τα εμπόδια στη ροή που εισάγουν οι ίδιες οι εστίες, και γενικά όλες οι φλεγμονές, παρατηρήσιμες ή μη στη μαγνητική εξέταση, αφού πρόκειται εν γένει για πρηξίματα που συμπιέζουν τις φλέβες γύρω από τις οποίες εμφανίζονται. Ενάντια στη θέση της αργής αποχεύτευσης κολλούσε και το βασικό επιχείρημα των νευρολόγων, ότι δηλαδή το φλεβικό σύστημα έχει μεγάλη χωρητικότητα και τόσο πολύπλοκες διασυνδέσεις που σε τελική ανάλυση το αίμα θα βρει έναν τρόπο να "πάει από αλλού".
Έκαναν όμως και κάτι άλλο οι νευρολόγοι που θόλωσε τα νερά. Σκόπιμα ταύτισαν τις φλεβικές ανωμαλίες με το πλάτος των φλεβών αγνοώντας εντελώς τις βαλβίδες. Έλεγαν και αποδείκνυαν με υπέρηχο ότι το πλάτος των σφαγίτιδων φλεβών μπορεί να είναι μικρό και σε υγιείς, ότι δεν είναι σταθερό και ότι εν τέλει εξαρτάται από το πόσο διψασμένος είναι κάποιος. Απαντούσαν σε λάθος ερώτηση και δεν έλεγαν κουβέντα για βαλβίδες. Κι ας αποδείκνυε εκ των υστέρων ο Ζαμπόνι ότι υπάρχει δομικό πρόβλημα με τις βαλβίδες, κι ας ανακάλυπτε ο Σκλαφάνι υπερτροφικές, δυσκίνητες ή ενωμένες βαλβίδες σε όλους τους ασθενείς του με ενδοαγγειακό υπέρηχο. Η ρετσινιά της απάτης είχε ήδη κολλήσει.
Αν όμως είχε υπερισχύσει η θέση του Schelling, κανένας δεν θα μπορούσε να βγάλει κάποιον υγιή από μια απλή υπερηχολογική εξέταση, αφού το φαινόμενο της βίαιης επιστροφής δεν έχει προηγούμενο, είναι τυχαίο και απρόβλεπτο και η μη παρατήρησή του δεν θα σήμαινε και απουσία του. Θα μπορούσαμε να επιμείνουμε στην τοπολογία των εστιών στον εγκέφαλο και τη σπονδυλική στήλη, να δώσουμε έμφαση στα σημεία που η νευρολογία είναι αμήχανη να απαντήσει, όπως:
Τι είναι η υποτροπή; Τι είναι ύφεση; Γιατί σταματάει μια υποτροπή; Γιατί οι εστίες εμφανίζονται διαδοχικά και όχι όλες μαζί; Γιατί οι εστίες στη σπονδυλική στήλη προτιμούν τις πλευρές; Γιατί είναι συχνά συμμετρικές; Γιατί είναι περισσότερες στον αυχένα και λιγότερες όσο κατεβαίνουμε;
Σε όλα αυτά τα ερωτήματα ο Schelling δίνει πειστικές απαντήσεις και μάλιστα προτείνει και πειράματα. Πρώτα όμως ξεκαθαρίζει ότι το πρόβλημα ξεκινάει από το λεξιλόγιο της νευρολογίας. Όπως εκείνη η παρατήρηση που λέει ότι, αν βάλεις τη λέξη "μαγεία" στο λεξιλόγιό σου, τότε κάποτε μπορεί να φτάσεις να καις "μάγισσες".
Είναι κανείς εδώ που θα ήθελε να ακούσει περισσότερα;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου