Τραγικοί ήρωες

Η ζωή δεν είναι κωμωδία.  Αν ήταν κωμωδία, θα ήταν γεμάτη αστείες παρεξηγήσεις, αναταραχές, μπλεξίματα, μπελάδες, αλλά όλα θα λύνονταν στο τέλος.  Αυτά είναι τα μορφικά στοιχεία της κωμωδίας.  Ξεκινάει με διασάλευση της τάξης, για να κλείσει με αποκατάσταση της τάξης.  Αλίμονο, ποιός δε θέλει το happy end?

Η ζωή μάλλον είναι τραγωδία, αν πρέπει να επιλέξουμε ανάμεσα στα δύο.  Γιατί η τραγωδία ξεκινάει ακριβώς αντίστροφα: με φαινομενική τάξη και ισορροπία, που καταλήγει στον θάνατο και το χάος.  Κανένα έλεος για τον τραγικό ήρωα, ο οποίος βαφτίζεται τραγικός ακριβώς επειδή δε μπορεί να γλιτώσει το αναπόφευκτο τέλος.  Γιατί έχει επίγνωση αυτού, και δε μπορεί να το αλλάξει.

Στο θέατρο δεν υπάρχει μίξη αυτών των ειδών.  Ή βλέπεις κωμωδία και γελάς ή τραγωδία και δακρύζεις.  Και ενώ είναι αλήθεια πως πολύς κόσμος θέλει να βλέπει κωμωδίες, λίγοι αρνούνται το δέος που επιβάλλει μία τραγωδία - ίσως επειδή η τελευταία περιγράφει πάντα πιστότερα τη φύση μας.

Όλη η τέχνη γενικότερα είναι μία απόπειρα να "συμβολοποιηθεί" το ανθρώπινο δράμα, όχι η ανθρώπινη ευτυχία.  Η ευτυχία βιώνεται.  Δε χρειάζεται να γίνει τέχνη.  Εκτονώνεται ως βίωμα.  Η λύπη όμως, πέρα από βίωμα, θέλει και "θεραπεία".  Και θεραπεύεται, ίσως, όταν "συμβολοποιείται" ως τέχνη.

Ο τραγικός ήρωας έχει κάποια χαρακτηριστικά: θέλει να μάθει.  Η γνώση, ωστόσο, δεν τον βοηθάει να αλλάξει το αναπότρεπτο, το ίδιο το τέλος του, δηλαδή.  Αλλάζει, ωστόσο, τα παθήματα συλλογικά μίας κοινωνίας και τα κάνει μαθήματα.  Η πτώση του τραγικού ήρωα βοηθάει την κάθαρση της κοινωνίας.

Στην περίπτωσή μας, η μοναξιά της ασθένειας (κάθε ασθένεια είναι μία μοναξιά, γιατί η "γλώσσα" της δεν είναι ο κοινός κώδικας επικοινωνίας) επιτείνεται από τη μοναξιά της γνώσης.  Τώρα γνωρίζουμε, αλλά δε μπορούμε να μοιραστούμε αυτή τη γνώση με άλλους.  Οι νευρολόγοι το χλευάζουν, άλλοι ασθενείς το συγχέουν με πίστη, λατρεία, νέα "θρησκεία".  Το CCSVI εισάγει τη γνώση σιγά σιγά εκεί που πριν υπήρχε η άγνοια, και έτσι πολλαπλασιάζει τους τραγικούς ήρωες: ανθρώπους που μαθαίνουν από ποιά ακριβώς παθολογία έχασαν δικούς τους ανθρώπους με αυτή την ασθένεια, ή ανθρώπους που χρεώθηκαν ήδη αρκετές μη αναστρέψιμες αναπηρίες.  Ακόμη και τώρα όμως, αυτά τα λίγα/πολλά που ξέρουμε ήδη για την πάθηση δε μπορούν να αλλάξουν καθόλου τον κόσμο.  Δε μπορούν να πείσουν καν τους άλλους ασθενείς πως το καράβι στο οποίο με το ζόρι μας επιβίβασαν βουλιάζει.

Και ενώ θέλω να γίνουμε "Μιράντα", επιβιβασμένη στο κωμικό καράβι του Σαίξπηρ (από το έργο "Τρικυμία") που καταφέρνει και αποκηρύσσει μια για πάντα τα δεσμά της μαγείας από το νησί της, για πολύ καιρό ακόμη είμαστε εκείνος ο τραγικός τύπος, ο Άμλετ, που όλοι τον λέγανε τρελό, μόνο και μόνο γιατί πρώτος υποψιάστηκε τον πραγματικό δολοφόνο.