CCSVI and multiple sclerosis

Εργασία Ιταλών Νευρολόγων συνοψίζει τα ευρήματα του Ζαμπόνι και τις έρευνες που προσπάθησαν να αναπαράγουν τα αποτελέσματα του πρώτου, χωρίς επιτυχία όμως.  Εν ολίγοις, όλος ο ερευνητικός αντίλογος στο CCSVI:

CCSVI and multiple sclerosis

Doepp et al: 56 ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας και 20 υγιείς εξετάστηκαν υπερηχογραφικά εξωκρανιακά και ενδοκρανιακά.  Σε κανέναν δε βρέθηκε φλεβική στένωση.  Συμπέρασμα: το CCSVI αποκλείεται να εμπλέκεται στην παθογένεση της MS.

O αντίλογος (εκ της συντάκτριας, δεν περιλαμβάνεται στην εργασία): εντυπωσιακό πώς το CCSVI δε βρέθηκε ούτε σε έναν ασθενή.  Εντυπωσιακά, ωστόσο, και τα λάθη και  οι παραλείψεις στη μελέτη τους.  Δείτε το δικό μας αντίλογο, και τον αντίλογο του Sclafani, εδώ (στα σχόλια):

Doepp, Krogias etc.

Sundstrom et al: χρησιμοποιώντας μαγνητική φλεβογραφία στένωση σφαγίτιδας βρέθηκε μόνο σε 3 από τους 21 ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας, ενώ η σύγκριση, βάσει MRI, της ροής του αίματος και του εγκεφαλονωτιαίου υγρού ανάμεσα σε ασθενείς και υγιείς δεν έδειξε διαφορές τύπου παλινδρόμησης.

O αντίλογος: η μαγνητική φλεβογραφία απεικονίζει τη φλεβική αρχιτεκτονική και όχι ροή.  Το πρόβλημα είναι στη ροή, και όχι απαραίτητα στη μορφολογία.  Ο ίδιος αντίλογος ισχύει και στην έρευνα των Wattjes et al.

Worthington et al: μελετήθηκαν τα επίπεδα της φεριτίνης σε 1048 ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας ή άλλες νευρολογικές νόσους.  Η φεριτίνη βρέθηκε ανεβασμένη, σε διαφορετικά επίπεδα, σε όλους.  Το συμπέρασμα που προέκυψε ήταν πως το CCSVI δεν έχει σχέση με την εναπόθεση σιδήρου στην πολλαπλή σκλήρυνση.

Ο αντίλογος: σε χρόνιες φλεβικές ανεπάρκειες πρέπει να εκτιμάται η τιμή της αιμοσιδερίνης, και όχι της φεριτίνης.  Όπως λέει και ο Zamboni: Over time, with increasing overload of iron, the structure of ferritin changes to haemosiderin. (Από το άρθρο του The Big Idea: Iron-dependent inflammation in venous disease and proposed parallels in multiple sclerosis).

Yamout et al: επεμβατική φλέβογραφία πραγματοποιήθηκε σε 42 ασθενείς με MS με διάφορες εκφάνσεις της νόσου.  Το CCSVI ήταν δύσκολο να εντοπιστεί σε αυτούς που είχαν μόνο ένα κλινικό επεισόδιο, ενώ ήταν πιο συχνό σε ασθενείς με προχωρημένη MS.  Εντοπίστηκε σε 7 από τους 29 ασθενείς στην έναρξη της νόσου τους, αλλά σε  12 από τους 13 προχωρημένους.  Συμπέρασμα: το CCSVI είναι αποτέλεσμα της νόσου, παρεπόμενο της χρόνιας φλεγμονής.

Ο αντίλογος:  Δεν προβληματίζονται, ωστόσο, για το εύρημα στους προχωρημένους ασθενείς.  Δεν αξίζει θεραπείας, ακόμη και ως συνέπεια της MS; Φυσικά κάτι τέτοιο δεν ισχύει, το πιο πιθανό είναι πως το CCSVI εξελίσσεται στον χρόνο.  Όπως φθείρονται ακόμη και οι φυσιολογικές βαλβίδες και φλέβες, το CCSVI είναι χειρότερο σε γηραιότερους ασθενείς.  Επιπλέον, η χρόνια διαταραχή στη ροή στερεί κολλαγόνο από τις φλέβες καθιστώντας τες περισσότερο ανελαστικές (παράγεται ενδοθηλίνη 1, που έχει αγγειοσυσταλτική δράση σε ήδη στενωμένες φλέβες - φαύλος κύκλος).

Baracchini et al: 50 ασθενείς με κλινικά μεμονωμένο επεισόδιο και 50 υγιείς εξετάστηκαν με υπέρηχο.  Ο υπέρηχος έδειξε ανωμαλίες τόσο στους ασθενείς (52%) όσο και στους υγιείς (32%).  Μόνο 8 ασθενείς διεγνώσθησαν με τα τυπικά CCSVI κριτήρια.  Η επεμβατική φλεβογραφία ήταν παθολογική μόνο σε έναν (!) τελικά (υποπλασία σφαγίτιδας).  Συμπέρασμα: το CCSVI δεν έχει αιτιακό ρόλο στην πολλαπλή σκλήρυνση.

Ο αντίλογος: στην πορεία μελέτης της ΧΕΝΦΑ, αναδείχθηκε πως τα περισσότερα προβλήματα είναι βαλβιδικής φύσεως, παθολογία που μπορεί να διαφύγει του γιατρού αν δεν ψάχνει υποψιασμένος για βαλβιδικές ανωμαλίες.  Η πείρα έδειξε πως η επεμβατική φλεβογραφία μπορεί να φαίνεται φυσιολογική, ενώ όταν χρησιμοποιείται IVUS τα γεγονότα αλλάζουν.  Διαβάστε το πρόσφατο παράδειγμα του Dr. Cumming, ο οποίος, παρά την εμπειρία του, προσπέρασε βαλβιδική ανωμαλία της αζύγου, η οποία δεν ήταν ορατή με απλή φλεβογραφία, αλλά αναδείχθηκε κατόπιν χρήσης του IVUS.

IVUS

Σε κάθε περίπτωση, ισχύει ο αντίλογος που διατυπώθηκε και για την προηγούμενη έρευνα: το CCSVI εξελίσσεται στον χρόνο και είναι μάλλον ήπιο, και άρα δυσδιάγνωστο,  στην αρχή της νόσου.  Δείτε παλαιότερό μας άρθρο εδώ:

CCSVI and disease onset

Αυτές είναι οι βασικότερες έρευνες που συνοψίζουν οι Ιταλοί Νευρολόγοι, οι οποίοι ωστόσο αναγνωρίζουν (από πατριωτισμό;) πως

Nevertheless the Zamboni’s theory is interesting and the influence of an abnormal venous flow in extracerebral veins on disease risk and disease evolution must be explored with a appropriate methodologies.

Προσωπική σύνοψη: η ΧΕΝΦΑ είναι τόσο ενδιαφέρουσα όσο και παθολογική, δεν είναι αποτέλεσμα της νόσου, εφόσον την έχουν και "υγιείς", και σίγουρα ελάχιστα έως καθόλου επικίνδυνη όσον αφορά τη διάγνωσή της (συνδυασμός υπερήχου και επεμβατικής φλεβογραφίας).  Εάν και εφόσον αρκετοί επιθυμούν να ολοκληρωθούν πρώτα τυφλές μελέτες, πριν αρχίσουν τις αγγειοπλαστικές, θα μπορούσαν τουλάχιστο οι ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας να απευθυνθούν σε ακτινοδιαγνωστή προκειμένου να μάθουν αν πάσχουν από ΧΕΝΦΑ.   Η γνώση της θα άλλαζε τα πράγματα.  Δεν θα άλλαζε;