Dr. Tsamopoulos answers some questions

Ο γιατρός είχε την ευγενή καλοσύνη να μας απαντήσει σε συγκεκριμένες ερωτήσεις, αλλά και να συντάξει μία αναφορά της μέχρι τώρα προόδου της ομάδας του στην αποκατάσταση του CCSVI.  Τον ευχαριστούμε.  Καλωσορίζουμε τον IVUS στην Ελλάδα και διαβάζουμε, με χαρά και ανυπομονησία για ακόμη μεγαλύτερα επιτεύγματα, τα ευχάριστα νέα σχετικά με τη συσχέτιση CCSVI και MS.

"Θα ήθελα να σας παραθέσω την εμπειρία της ομάδας μας έπειτα από δύο χρόνια συνεχών επεμβάσεων στο Νοσοκομείο Niguarda του Mιλάνου, καθώς και των τελευταίων δέκα μηνών στο Νοσοκομείο Μediterraneo της Γλυφάδας.

Είμαστε μια ομάδα γιατρών που ασχολείται με τη διάγνωση και τη θεραπεία του CCSVI, στην oποία εμπλέκονται διακεκριμένοι στον Tομέα τους Επιστήμονες.

Αναφερόμενος στα μέχρι σήμερα συνολικά αποτελέσματά μας, παρατηρήθηκε βελτίωση των συμπτωμάτων σε περίπου δύο τρίτα των ασθενών. Υπήρξαν περιπτώσεις, στις οποίες, οι βελτιώσεις που αναφέρονται ήταν πραγματικά εντυπωσιακές. Άνθρωποι που περπατούσαν για χρόνια μόνο με υποστήριξη, τώρα μπορούν να περπατούν χωρίς βοήθεια. Ασθενείς με πληγικό χέρι και μεγάλη αδυναμία για χρόνια, παρουσίασαν σε σημαντικό βαθμό βελτίωση της λειτουργικότητας του χεριού.

Αρκετοί, είδαν βελτίωση στην όρασή τους ή δεν παρουσιάζουν πλέον πονοκεφάλους, προβλήματα αστάθειας, ή προβλήματα ούρησης, ενώ παράλληλα, απέκτησαν σημαντική βελτίωση στην αντοχή τους.

Σημαντικό επίσης είναι, ότι ο υπερηχογραφικός επανέλεγχος που πραγματοποιείται ένα μήνα μετά την επέμβαση, ταυτίζεται με την όποια βελτιωμένη νευρολογική κλινική εικόνα των ασθενών. Παράλληλα, αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα, στα περιστατικά τα οποία έχουμε αντιμετωπίσει στο Νοσοκομείο μας, δεν έχει παρουσιαστεί καμία επεμβατική επιπλοκή.

Oρισμένοι ισxυρίζονται, ότι είναι πολύ δύσκολο να διαχωρίσουμε τις πραγματικές επιπτώσεις από το placebo. Να θυμάστε, ότι oι ασθενείς είναι επί το πλείστον νέοι, άτομα με υψηλό δείκτη νοημοσύνης, προετοιμασμένοι, με γνώσεις, σκεπτόμενοι και γνωρίζουν τα πάντα για το φαινόμενο placebo. Σύμφωνα με τους ίδιους τους ασθενείς, ποτέ έως τότε δεν είχαν δει τέτοιου είδους πραγματική βελτίωση.

Η Ομάδα του Μιλάνου, είναι πραγματικά πεπεισμένη για τη θεραπευτική αντιμετώπιση του CCSVI. Βλέπουν τους ασθενείς πριν και μετά, με όλα τα είδη των εξετάσεων, συμπεριλαμβανομένων Eγκεφαλογραφημάτων, Προκλητών Δυναμικών και Κλιμάκων Αξιολόγησης της Πάθησης.

Δεν έχουμε επίσημα τα αποτελέσματά τους ακόμη, αλλά πρόκειται να παρουσιαστούν σύντομα. Αναφέρονται όμως, στις εντυπωσιακές αλλαγές που παρατηρούν στα Εγκεφαλογραφήματα, καθώς και στα Σωματοαισθητικά Προκλητά Δυναμικά.

Οι Νευρολόγοι της συγκεκριμένης Ομάδας, είναι τόσο πεπεισμένοι για την αλληλεπίδραση των δύο νοσολογικών οντοτήτων, ώστε έχουν υποβάλλει τώρα Πρωτόκολλο για έρευνα σχετικά με το CCSVI και τη Θεραπευτική Αντιμετώπιση με τη Μέθοδο της Αγγειοπλαστικής, σε ασθενείς και με άλλες Νευρολογικές Παθήσεις όπως Πάρκινσον, Πλάγια Μυοατροφική Σκλήρυνση, Κεφαλαλγίες Αγγειακής αιτιολογίας, καθώς και Διαταραχές Λαβυρίνθου άγνωστης προέλευσης.

 Στο ίδιο μήκος κύματος είναι και η εικόνα που παρουσιάζουν συνάδελφοι στην Ευρώπη, όπως είχαμε την ευκαιρία να διαπιστώσουμε σε στρογγυλή τράπεζα που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Ιανουάριο στη Φρανκφούρτη. Τέλος, επιτρέψτε μου να αναφέρω τη συμμετοχή μας στο Παγκόσμιο Συνέδριο του International Society for Neurovascular Disease (ISNVD) που πραγματοποιήθηκε στο Orlando, στη Florida των Ηνωμένων Πολιτειών, μέσω ανακοίνωσης και παρουσίασης μελέτης, σε σχέση με τις φλεβικές στενώσεις και σε συνεργασία με Kαθηγήτρια Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης. Εκεί, παρουσιάστηκε και η δυνατότητα τρισδιάστατης 3D εκλεκτικής ψηφιακής φλεβογραφίας καθώς και εικονικής ενδοαυλικής πλοήγησης των έσω σφαγίτιδων φλεβών που πραγματοποιούμε στην αίθουσα του Αγγειογράφου.

Τελειώνοντας, θα ήθελα να σημειωθεί, πως απέχουμε ακόμη από την πλήρη κατανόηση του μηχανισμού της Θεωρίας αυτής, όπως επίσης και ότι πρόκειται για μία πολυπαραγοντική νόσο με παραμέτρους που ακόμη ερευνώνται. Κανείς δεν μπορεί να βεβαιώσει το ποσοστό βελτίωσης της κλινικής εικόνας μετά την αποκατάσταση, ούτε και το χρόνο διατήρησης των όποιων νευρολογικών αλλαγών.

Όμως από την εμπειρία μας, δεν μπορούμε πλέον να αμφισβητήσουμε τη συσχέτιση Φλεβικού Αγγειακού Δικτύου και Νευρολογικών Παθήσεων. Για το λόγο αυτό, οφείλουμε να συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών, όπως μας παρότρυνε και ο Dr. Franz Schelling στην πρόσφατη επικοινωνία που είχαμε μαζί του.

Ερωτήσεις οι οποίες είχαν τεθεί :

Neutralis: Πόσες φορές μπορεί να επαναληφθεί μία αγγειοπλαστική, προτού γίνει τραυματική για τις σφαγίτιδες/άζυγο φλέβες; Σε περίπτωση νευρολογικής επιδείνωσης, μπορεί ο ασθενής να επαναλάβει άμεσα τη φλεβογραφία/αγγειοπλαστική ή πρέπει να παρέλθει κάποιος χρόνος από την προηγούμενη επέμβαση;

NGT : Θεωρητικά δεν υφίσταται περιορισμός στη δυνατότητα πραγματοποίησης αγγειοπλαστικής στις έσω σφαγίτιδες φλέβες, με την προϋπόθεση πάντα πως κάθε επέμβαση πραγματοποιείται με ασφαλή τρόπο και τεχνική, λαμβάνοντας πάντα υπόψη την ιδιαίτερη ιστοπαθολογία της χρόνιας φλεβικής ανεπάρκειας και των φλεβικών τοιχωμάτων. Είναι προφανές πως εάν υπάρξει βλάβη στις φλέβες, θα μπορούσε να δημιουργηθεί θρόμβωση ή και δυσκολία επανακαθετηριασμού των αγγείων.

N: Είναι επιβαρυντική για τον οργανισμό η χρήση ακτινοβολίας και σκιαγραφικού υγρού, όπως γίνεται κατά τη διάρκεια της αγγειοπλαστικής, όταν επαναλαμβάνεται περισσότερες από μία φορές μέσα στο έτος; Δεδομένης της χρόνιας φύσης του προβλήματος των φλεβών, και της αυξημένης πιθανότητας της επαναστένωσης στο παρόν και στο μέλλον, δεν υπάρχει πρόβλημα για τους ασθενείς από την επαναλαμβανόμενη υποβολή σε ακτινοβολία;

NGT: Ο βαθμός επικινδυνότητας είναι κάτι σχετικό και διαφοροποιείται σε κάθε περίπτωση. Όσον αφορά στη σκιαγραφική ουσία, αυτή αποβάλλεται από τον οργανισμό, ενώ χορηγείται σύμφωνα με τα αποδεκτά από τη διεθνή βιβλιογραφία πρωτόκολλα και σε ασφαλή πλαίσια, ανάλογα με την κάθε περίπτωση.

N: Είναι δυνατόν να γίνει θρόμβωση σε φλέβα εντός του κεφαλιού λόγω χαμηλής ροής;

NGT: Η αγγειοπλαστική στις έσω σφαγίτιδες φλέβες συνήθως δεν δημιουργεί θρόμβωση στο φλεβικό δίκτυο του εγκεφάλου. Είναι πιο πιθανό να δημιουργηθεί τοπική θρόμβωση κυρίως λόγω άστοχων χειρισμών ή μη σωστής αγωγής, αλλά και πάλι, τις περισσότερες φορές, αυτό παραμένει αντιμετωπίσιμο, χωρίς συνήθως να δημιουργεί συμπτώματα.

N: Πόσο εύκολη είναι η δημιουργία παράπλευρου φλεβικού δικτύου εντός του κεφαλιού;

NGT: Η ύπαρξη παράπλευρης κυκλοφορίας στο φλεβικό δίκτυο είναι συνήθης στον άνθρωπο, είτε είναι φυσιολογική παραλλαγή, είτε αποτέλεσμα χρόνιας δυσκολίας στη φλεβική παροχέτευση.

N: Ο θάνατος τριών ασθενών έπειτα από αγγειοπλαστική - θάνατος που οφειλόταν κυρίως στην αντιθρομβωτική αγωγή - ανησυχεί ασθενείς και γιατρούς. Υπάρχουν κίνδυνοι στην αγγειοπλαστική για το CCSVI ή στην χορήγηση αντιθρομβωτικής αγωγής σε συγκεκριμένες ομάδες ασθενών;

NGT: Τα ποσοστά επικινδυνότητας της επέμβασης είναι πάρα πολύ χαμηλά. Είναι όμως προφανές ότι απαιτείται άριστη γνώση των Eπεμβατικών Tεχνικών για την ασφαλή ενδοαυλική πλοήγηση όπως και μεγάλη εμπειρία σε Nευροακτινολογικές Eπεμβάσεις. Η ομάδα μας, στις περιπτώσεις που απαιτείται, πραγματοποιεί ενδελεχή έλεγχο Συγκόλλησης Αιμοπεταλίων στα εργαστήριά μας και όταν κρίνεται σκόπιμο, σε ειδικές περιπτώσεις συνεργάζεται με την εξειδικευμένη ομάδα του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου.

N: Καθώς οι Νευρολόγοι ερίζουν για το αν το CCSVI είναι παθολογικό, μπορείτε να μας πληροφορήσετε, άσχετα από τη συσχέτιση του συνδρόμου με την πολλαπλή σκλήρυνση, τί κινδύνους ενέχει η στένωση σφαγίτιδων φλεβών και αζύγου, όταν είναι χρόνια και δε θεραπεύεται; Με λίγα λόγια, είναι παθολογικό το CCSVI?

NGT: Ειλικρινά, δε γνωρίζουμε τι μπορεί να συμβεί σε ασθενείς, οι οποίοι έχουν CCSVI και δεν έχουν εκδηλώσει νευρολογική πάθηση. Το CCSVI θα μπορούσε δυνητικά να εμφανίζεται σε πρώιμα στάδια ΜS, όμως, είναι αρκετοί οι παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν την κλινική του εμφάνιση. Ας μη ξεχνάμε ότι πρόκειται για μια πολυπαραγοντική νόσο.

N: Ποιά ακριβώς είναι η εξειδίκευση ενός Νευροακτινολόγου σε σχέση με έναν Επεμβατικό Ακτινολόγο;

NGT: Η πολλαπλή σκλήρυνση είναι νευρολογική πάθηση καθώς επίσης, οι φλέβες που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε παροχετεύουν το αίμα του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος. Επιπρόσθετα, οι Επεμβατικοί Νευροακτινολόγοι έχουν εξειδίκευση στις παθήσεις των αγγείων του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος, συνεπώς έχουν άριστη γνώση της ανατομίας του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού, όπως και των φλεβών και αρτηριών του ΚΝΣ, ενώ είναι εκπαιδευμένοι στους λεπτούς χειρισμούς που απαιτούνται στις εύθραυστες ανατομικές δομές που αντιμετωπίζουν.

N: Κατά τη γνώμη Επεμβατικών Ακτινολόγων του εξωτερικού, ο χρυσός κανόνας της διάγνωσης του CCSVI πρέπει να είναι η επεμβατική φλεβογραφία με χρήση IVUS. Θα είναι αυτό σύντομα διαθέσιμο στους ασθενείς στην Ελλάδα;

Tο βασικό πρόβλημα για την εφαρμογή του IVUS, είναι το υψηλό κόστος των αναλώσιμων υλικών του, σε σχέση με τις περαιτέρω πληροφορίες, τις οποίες λαμβάνουμε. Ωστόσο και εμείς πιστεύουμε στη χρησιμότητά του και θα ήθελα στο σημείο αυτό να ανακοινώσω μέσω της ιστοσελίδας σας, ότι για πρώτη φορά το IVUS είναι στη διάθεσή μας και τον ερχόμενο μήνα θα πραγματοποιηθούν τα πρώτα περιστατικά με IVUS από την ομάδα μας.

Nikolaos G Tsamopoulos MD,PhD

Head, Interventional Neuroradiology Department

Mediterraneo Hospital of Glyfada

10-12 Ilias Str. 166 75 Glyfada

Tel :+306974445011

e-mail:tsamopoulos@gmail.com

Member:

• International Union of Angiology

• Association of Rothschild Foundation Alumni (A.R.F.A)

• Societa Italiana Di Radiologia Medica (S.I.R.M)

• World Federation of Interventional and Therapeutic

Neuroradiology (W.F.T.I.N) – Senior Member

• World International CCSVI – MS – Registry

(Chair: Prof. Paolo Zamboni)