Στρες

Είναι, κατά τη γνώμη μου, λίγο βολικός ιατρικά ο όρος στρες, μια που χωράει, ως αιτία ή μηχανισμός πυροδότησης, σε ένα σωρό καταστάσεις: αυτοάνοσες, καρδιαγγειακές, στην σκλήρυνση.

Ελάχιστοι άνθρωποι δεν έχουν βιώσει κάποια στιγμή ένα στρεσογόνο γεγονός στη ζωή τους.  Δε νόσησαν όλοι, όμως, ακόμη και όταν το στρες ήταν χρόνιο, και όχι οξύ.  Αν η σκλήρυνση εξαρτόνταν τόσο πολύ από το στρες, θα έπρεπε όλη η γενιά που επιβίωσε του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου να είχε αρρωστήσει - φυσικά αυτό δε συνέβη.  Αντίθετα, αυτός που έχει την ανεπάρκεια (ΧΕΝΦΑ), δε θα βγάλει καθαρή ενίοτε ούτε μία εξεταστική.

Νομίζω πως είναι ξεκάθαρο ότι το στρες, στην περίπτωσή μας, δεν προκαλεί, αλλά αναδεικνύει τη νόσο, ή επιδεινώνει τα ήδη υπάρχοντα συμπτώματα, κυρίως γιατί το στρες επηρεάζει άμεσα την καρδιαγγειακή λειτουργία και αιμοδυναμική.  Οι γρήγοροι χτύποι της καρδιάς, σε περιπτώσεις οξέως στρες, θα φέρουν και σφοδρό reflux.

Ιατρικά, λοιπόν, υπάρχει αμφιβολία κατά πόσο το στρες καθεαυτό προκαλεί ασθένειες, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το στρες μπορεί να πυροδοτήσει καταστάσεις.

Although stressors trigger events, it is less clear that stress “causes” the events.

Psychological stress and cardiovascular disease

Το στρες, ως όρος, αναφέρεται στην ανταπόκριση ενός οργανισμού στην πρόκληση.  Φυσικά υπάρχει διάκριση ανάμεσα στο οξύ στρες (π.χ. επίπληξη από προϊστάμενο) και το χρόνιο στρες (π.χ. πόλεμος).  Το οξύ στρες συνοδεύεται συνήθως από αυξημένους καρδιακούς παλμούς, αυξημένη πίεση και αυξημένη προ-θρομβωτική δράση στο αίμα, αναφέρει η έρευνα παραπάνω, η οποία μελέτησε πληθυσμό στην Ιαπωνία μετά από μεγάλο σεισμό.

Mε την παλινδρόμηση να αναδεικνύεται σημαντικότερη της στένωσης στην ορολογία της ΧΕΝΦΑ, η έμφαση είναι στη ροή.  Δεν είναι τόσο αξιολογήσιμες, δηλαδή, οι σημειακές στενώσεις, όσο, συνολικά, ο όγκος του αίματος που παλινδρομεί.  Είναι πιο απλό, κομψό, ανέξοδο και βασικό να υποθέσουμε πως το στρες επηρεάζει αρνητικά την σκλήρυνση γιατί, απλά, επηρεάζει αρνητικά τη ροή.  Δυστυχώς ή ευτυχώς, δεν είναι λίγες οι έρευνες που κυκλοφορούν για τη σχέση στρες και σκλήρυνσης, και ενίοτε μεταθέτουν το ενδιαφέρον, λανθασμένα, στο στρες ως αιτία της σκλήρυνσης ή στην καλή ψυχολογία ως θεραπεία. Οι σωστές έρευνες ανάμεσά τους, ωστόσο, φροντίζουν να τονίσουν πως "δε φταίει ο ασθενής για την επιδείνωση", αφού ο ακραίος συλλογισμός αυτού θα ήταν "αν το στρες προκαλεί επιδείνωση, για όλα φταίω εγώ που είμαι στρεσαρισμένος".

Στον φαύλο κύκλο της ΧΕΝΦΑ/ΣΚΠ, δεν είναι μόνο ότι το στρες μπορεί να επηρεάζει αρνητικά την αιμοδυναμική ισορροπία, αλλά ισχύει επιπλέον πως η ίδια η ασθένεια προκαλεί δευτερογενώς χρόνιο στρες.

Xάριν ακρόασης της άλλης πλευράς, να πούμε πως η αυτοανοσία θέλει το στρες να πυροδοτεί αυτοάνοσες παθήσεις μέσω της διαταραχής του ανοσοποιητικού από την έκκριση συγκεκριμένων ορμονών - θεωρητικά πάντα, και όχι αποδεδειγμένα:

It is presumed that the stress-triggered neuroendocrine hormones lead to immune dysregulation, which ultimately results in autoimmune disease, by altering or amplifying cytokine production. The treatment of autoimmune disease should thus include stress management and behavioral intervention to prevent stress-related immune imbalance. Different stress reactions should be discussed with autoimmune patients, and obligatory questionnaires about trigger factors should include psychological stress in addition to infection, trauma, and other common triggers.

Stress as a trigger of autoimmune disease