Κριτήρια αιτιότητας

Για να κριθεί ένα συμβάν ως αιτία μίας νόσου, πρέπει το συμβάν να προηγείται χρονικά του αποτελέσματος και να είναι από μόνο του αναγκαίο για την εκδήλωση της νόσου, ή επαρκές για την εκδήλωση της νόσου - όπου συμβάν το CCSVI, και νόσος η MS.

Πολλά νοσήματα κρίνονται πολυπαραγοντικά, ανάμεσα σε αυτά και η MS.  Ως τέτοια, απαιτούν συνδυασμό περιβαλλοντικών και γενετικών παραγόντων.  Πολυπαραγοντικά σημαίνει πως απαιτούνται περισσότεροι του ενός παράγοντες για την πρόκλησή τους, ή πολλοί μεμονωμένοι παράγοντες που δίνουν το ίδιο αποτέλεσμα, ενώ ένας μόνο παράγοντας δε μπορεί να τα προκαλέσει.  Αν το CCSVI παραμένει για πολλά χρόνια ασυμπτωματικό ή εντοπίζεται και σε υγιή πληθυσμό, αυτό σημαίνει ότι η φλεβική ανεπάρκεια γίνεται νευρολογικά σημαντική όταν συνδυάζεται και με άλλους παράγοντες, όπως κακή διατροφή, στρες κλπ.

Τα κριτήρια αιτιότητας που θεσπίστηκαν από τον Επιδημιολόγο Bradford Hill το 1965 είναι:

1.  Ισχύς της συσχέτισης - υπάρχει το CCSVI σε κάθε ασθενή με MS?

2.  Επαναλαμβανόμενο εύρημα σε διαφορετικές μελέτες - μπόρεσαν να εντοπίσουν το CCSVI ανεξάρτητα κέντρα και γιατροί;

3.  Ειδικότητα - αφορά το CCSVI μόνο τους ασθενείς με σκλήρυνση, και όχι τους ασθενείς άλλων νόσων, ή τους υγιείς;

4.  Χρονικότητα -προηγείται το CCSVI της MS?

5.  Δοσοεξαρτώμενη σχέση - ισχύει πως, όσο χειρότερο το CCSVI, τόσο χειρότερη η MS, και το αντίστροφο;

6.  Βιολογική βάση - είναι παθολογικό το CCSVI?

7.  Ερμηνευτική συνοχή (συμβατότητα με άλλες γνώσεις) - υπάρχουν παρόμοιες καταστάσεις, σαν το CCSVI, που προκαλούν επίσης προβλήματα;

8.  Πειραματική τεκμηρίωση - τί συμβαίνει όταν αποκαθιστά κανείς το CCSVI? Τί συμβαίνει σε όσους επαναστενώνουν;

9.  Αναλογία - υπάρχουν άλλα μοντέλα εξήγησης της ασθένειας; Τί προτείνει η αυτοανοσία;

Συσχέτιση δε σημαίνει αιτότητα.  Η αιτιότητα προϋποθέτει την χρονική συσχέτιση, ενώ ακόμη και τα παραπάνω κριτήρια μεμονωμένα μπορεί να μην ισχύουν πάντα.  Το ότι δεν υπάρχει βιολογική εξήγηση, αυτό δε σημαίνει ότι δεν υπάρχει αιτιακή συσχέτιση ανάμεσα στο κάπνισμα και το έμφραγμα του μυοκαρδίου, για παράδειγμα.

Τα κριτήρια, σε γενικές γραμμές, συνηγορούν υπέρ του CCSVI ως αιτίας της MS.  Το CCSVI είναι εμβρυολογική ανωμαλία που προηγείται στον χρόνο, και εντοπίστηκε από τον Dr. Zamboni αποκλειστικά σε ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας.  Αν και είναι δύσκολο να το εντοπίσουν πάντα οι γιατροί, η ισχύς του φαίνεται στην αποκατάστασή του: το πείραμα δείχνει πως μειώνονται οι υποτροπές και οι εστίες, ενώ η επαναστένωση συνδέεται άμεσα με την επανεμφάνιση συμπτωμάτων.  Αντίστοιχα, το Venous Hemodynamic Insufficiency Severity Score δείχνει τη σφοδρότητα του CCSVI και της MS (δοσοεξαρτώμενη σχέση).  Έχει βιολογική βάση, και ερμηνευτική συνοχή, εφόσον η φλεβική ανεπάρκεια σε κάθε σημείο του σώματος είναι προβληματική.

Η παράθεση των παραπάνω κριτηρίων αιτιότητας δείχνει τον δρόμο από την υπόθεση στο συμπέρασμα, ειδικά όταν η αυτοανοσία δεν εκπληρώνει τα σημεία που απαιτούνται.  Και οδηγεί από τον Bradford πίσω στον Βιργίλιο και την παραδοχή του πως "ευτυχισμένος αυτός που γνώρισε τις αιτίες των πραγμάτων".